ტესტები:

„ბედი ქართლისა“

1. საქართველოს დრეს გარდაუწყდება

თავისი ბედი და უბედობა!..
დღეს ეჭირვება მამულს მხნეობა!
დღეს მეცა თქვენში ვარ მეომარი,
ვითა  თქვენგანი ერთი მხედარი,
დღეს გამოჩნდება, ვინ არს ერთგული,
ვის უფრო გვიყვარს, ძმანო, მამული

1.   რა უნდა გადაწყვიტოს კრწანისის ბრძოლამ?
2.  რა უნდა დაუმტკიცონ მეომრებმა მამულს?
3.  ხასიათის რა თვისებებს ავლენს მეფე მოცემულ მონაკვეთში?
4.  როგორ მოიხსენიებს მეფე თავის თავს?
5.  როგორ მოიხსენიებს ერეკლე თავის მეომრებს?

2  „შენი გამჩენის ჭირიმე, შენი,
რომ გაგვაგონე კვლავ ხმა სალხენი!“–
შებღავლა მეფეს ჯარმა ერთის ხმით,
„ჩვენ თუნდ სულ ერთ დღეს დავიხოცებით,
ოღონდ შენ იყავ, მეფევ, დღედრძელი“!..
ნეტარ მეფისა გულს  მამობრიულს,
ოდეს მოყმენი, ვით მამას შვილნი,
განუცხადებენ თავისს სიყვარულს!

1.  რისთვის გამოხატავემ მეომრები მზადყოფნას?
2. ამოიწერეთ სიტყვა, რომლითაც ჯარის ერთსულოვნებაა გამოხატული.
3.  რატომ შენატრის პოეტი მეფეს?
4.  განმარტეთ: მამობრიული, მოყმენი

3.  „შეექნათ მწარე, ძლიერი ომი,
ვითა ნადირსა მშიერი ლომი,
ეკვეთნენ სპარსთა ივერთ მხედარნი
და მთკვარსა შერთეს სისხლისა ღვარნი...
მეფის ირაკლის ღვაწლი ყოველთა
შთაუდგამს სულსა ვაჟკაცობისას.

1.  რასთან არიან შედარებულნი ქართველი მეომრები?
2.  ვინ არის შედარებული ნადირთან?
3.  რა შთაბერავს ქართველებს ვაჟკაცურ სულს?
4. ამოიწერეთ ტაეპი, რომელშიც გამოყენებულია ჰიპერბოლა?

4.  „რა ნახეს ქართველთ, გაჭირდა საქმე,
მყის ჩაიკეცეს ქუდები თურმე,

ხმალს ხელი იკრეს მამაპაპურად
და დაერივნენ თავისებურად“

1.  როდის ჩაიკეცეს ქართველებმა ქუდები?
2.  ამოიწერეთ ორი ერთნაირი მნიშვნელობის სიტყვა(ფრაზა)
3.  განმართეთ:“მყის ჩაიკეცეს ქუდები“

5.  „მრავალთ ყმაწვილთ–კაცთ , ნუგეშთა ქართლის,
დასდვეს იქ თავი მამულისათვის,
აწ საფლავიცა არსად სჩანს მათთვის,
ჰაერში განქრა მათი სახელი
და არსად ჟამთა მოწამე ძეგლი
არ გვიქადაგებს მათთა საქმეთა.

1.  რატომ არ ახარება გამარჯვება მეფეს?
2.  რის გამო გამოხატავს გულისტკივილს ბარათაშვილი?
3.  ამოიწერეთ ფრაზა,რომლის მნიშვნელობაა მატიანე,
4.  განმარტეთ ფრაზეოლოგიური გამონათქვამი.

6 „ მაგრამ, ჰოი, გმირნო, ნუ შეშფოთდებით
თქვენ სახსოვარი გაქვთ თვით განგებით,
რაც ერთხელ ცხოვლად სუკს დააჩნდების,
საშვილიშვილოდ გარდაეცემის.

1.  ვის მიმართავს პოეტი?
2.  გადმოეცით მეორე ტაეპის აზრი თქვენი სიტყვებით
3.  რა დააჩნდება სულს ცხოვლად?
4.  რა გადაეცემა საშვილიშვილოდ?
5.  რა პოეტური ხერხია გამოყენებული მოცემულ ტაეპში?
6.  განმარტეთ: საშვილიშვილოდ.

7.  „თან ახლდა მეფეს თავის მსაჯული
ნიჭთა კეთილთა უხვად მორჭმული
ვის არა გახსოვთ სოლომონ ქველი,
მეფის შინაყმა, ყმათ საყვარელი!
სადღა არიან აწ ესე კაცნი,
რომ არ გვალხენენ სულით მამაცნი!

1.  განმარტეთ; ნიჭთა კეთილთა უხვად მორჭმული
2.  ამოიწერეთ სიტყვა, რომლითაც ვლინდება ქვეშევრდომთა დამოკიდებულება სოლომონის მიმართ
3.  განმარტეთ ქველი.
4.  ამოიწერეთ სიტყვა, რომლის მნიშვნელობაა მრჩეველი.
5. განმარტეთ:  შინაყმა, ყმა მოცემულ კონტექსტში
6.  რის გამო გამოთქვამს სინანულს ავტორი.
7.  ამოიწერეთ სიტყვა ,რომლის მნიშვნელობაა სახელგანთქმული

8  „დიდხანს უმზერდა მეფე მდუმარედ
არაგვის წყალთა, მდენთა მჩქეფარედ.
ბოლოს მახვრალმან უბრძანა მსაჯულს:
„ბევრჯერ რჩევანი შენნი,ვითა წყლულს,
მსალბუნებიან მე შეწუხებულს,
აწც, ჩემს სულის ტვირთს, ჩემს გულის წადილს,
შენ გაგიმჟღავნებ, ვით საყვარელ შვილს.“

1.  ამოიწერწთ ორი სიტყვა ,რომლებითას მეფის სულიერი მდგომარეობაა ასახული
2.  განმარტეთ: მსალბუნებიან.
3.  რა ედებოდა სალბუნად გულდაწყლულებულ მეფეს?
4. რად მიაჩნია მეფეს თავისი მსაჯული?
5. ამოიწერეთ შეწუხებულის სინონიმი.
6.  ამოიწერეთ შესიტყვება რომლის მნიშვნელობაა ოცნება(სურვილი)

9.  „არ მითვისებდა ქართველთა გული,
რომ ვიყავ მათი მეფე ეული...
და ახლა ოდეს ჩემს ხელმწიფობას
განვუმზადებდი ჟამ–კეთილობას,
აი, მის ნაცვლად რაი მომაპყრეს
ჩემთა ძეთა და ვინ ახარეს!“

1.  თქვენი სიტყვებით გადმოეციტ პირველი ტაეპის აზრი
2.  განმარტეთ ეული მოცემულ კონტექსტში
3.  განმარტეთ ჯამკეთილობა.
4.  რა რის სანაცვლოდ მიიღო მეფემ
5.  ვინ გაახარეს მეფის ორგულებმა

10.  „ამიერითგან გაქეზებული
მაჰმად –ხანისა მოსისხლე გული
არ დაგვაწყნარებს ამაყობიტა:
მას ჟამი შესწევს ყოვლის ღონითა
ეს ხმა ლეკთაცა ააყაყანებს,
ოსმალი მხოლოდ დროს შემოჰყუტებს;
და მტერნი ძლიერ მაშინ მოგვატყდნენ,
როს ყმანი ჩემნი ურთიერთს ბძარვენ!“

1.  რა იგულისხმება აღა– მაჰმად– ხანის წაქეზების მიზეზად?
2.  რა მოჰყვება ,ერეკლეს აზრით, დამარცხებას?
3.  რატომ არის მტრის  თარეში გარდუვალი?
4.  განმარტეთ: გაქეზებული.
5..  განმარტეთ: ააყაყანებს.
 6.  რომელი თვისება უბიძგებს ხანს ხელახალი იერიშისაკენ?
7.  რა უწყობს ხელს ხანის გაამპარტავნებას?
8.  რას ელოდებიან ოსმალონი?

11.  ‘მეც თუმცა კვლავ ვგრძნობ სულის სიმტკიცეს,
გარნა ღონენი წელთ წარმიტაცეს,
შენი ირაკლი ის აღარა ვარ,
პატარე კახად რომ გინახავარ!
აბა, რომელს შვილს ხედავ ღირსეულს,
რომ ექმნას კვერთხად მამულს დარღვეულს?
ჰოი, ღმერთო, ღმერთო, ამაზედ მეტად
ნუღა განჰსწირავ ქაეთველთა ტანჯვად!“

1.  რა იგულისხმება პატარა კახად ყოფნაში
2.  განმარტე3თ:“ექმნას კვერთხად მამულს დარღვეულს“
3.  რას მიაწერს მეფე ძალის(ძლიერების) დაკარგვას?
4.  ამოიწერეთ სამეფო რეგალიის აღმნიშვნელი სიტყვა,
5. რატომ არ აქვს მეფეს მემკვიდრეთა იმედი?
6.  რისთვის არ ემეტება მეფეს ქართველები?
7.  ამოიწერეთ  სიტყვა, რომლითაც   მეფე საქართველოს მდგომარეობას ახასიათებს

12.  „აწ განთქმულია რუსთა სახელი,
ხელმწიფე უვისთ ბრძენი და ქველი,
დიდი ხანია ,გვაქვს ჩვენ ერთობა,
მტკიცე კავშირი, სარწმუნოება,
მას სურს, რომ მივცე მემკვიდრეობა
და მან მოსცეს ქართლს კეთილდღეობა.

1.  რით ასაბუთებს მეფე რუსეთის მფარველობაში შესვლის გონივრულობას(პასუხი ოთხპუნქტიანია)
2.  განმარტეთ ქველი.
3.  განმარტეთ მემკვიდრეობა მოცემულ კონტექსტში

13.  „იცი, მეფეო, რომე ივერნი
იქნებიან რუსთ ხელთ ბედნიერნი?
სახელმწიფოსა სჯულის ერთობა
არარას არგებს, ოდეს თვისება
ერთა მათ შორის სხვადასხვაობდეს.
ვინ იცის მაშინ როგორ მოუხდეს
რუსეთის ძალი ქართლს აწინდელი.
ვით შეითვისოს რუსმა ქართველი,
ვით შეიწყნაროს რუსთ მეფობამა,
რაც მოისურვოს ქართველობამა?!

1.  რა ეეჭვება სოლომონს?
2.  რა იგულისხმება ერთა თვისებაში
3.  რის გამო გამოთქვამს შიშს მსაჯული?
4.  როგორ წარმოუდგენია  მსაჯულს რუსეთთან კავშირის ხვალინდელი დღე

14.  „ახლა კი დროა, სოლომონ, რომა,
მშვიდობა ნახოს საქართველომა,
მან საფარს–ქვეშე მხოლოდ რუსეთის
ამოიყაროს ჯავრი სპარსეთის.
და მხოლოდ მაშინ უეჭვოდ გვრწამდეს,
რომ ქრისტიანთ ხმა მარად ისმოდეს
საფლავთ ზედ ჩვენთა მამა–პაპათა
და განისვენონ აჩრდილთა მათთა.“

1.  რა არგუმენტებით ასაბუთებს მეფე რუსეთის მფარველობის ქვეშ შესვლის აუცილებლობას(პასუხი სამპუნქტიანია).
2.  რა შემთხვევაში დამშვიდდებიან წინაპართა აჩრდილები

15.  „ვეღარ გაუძლო მსაჯულსა გულმან
და ჰკადრა მეფეს აღშფოთებულმან:
„განზრახვა შენი , მეფევ, მაკვირვებს,
ირაკლიმ იცის, რომე ქართველებს,
არად მიაჩნით უბედურება,
თუ აქვთ თვის ჭერთ  ქვეშ თავისუფლება“

1.  როგორი ემოციური განწყობა ჭარბობს სოლომონის საუბარში
2. გაიხსენეთ, როგორი ემოციური განწყობით   შეხვდა სოლომონი მეფის განზრახვას მასთან საუბრის დასაწყისში.
3.  რა შემთხვევაში არიან, სოლომონის აზრით, ქართველები ბედნიერნი?
4.  რა გაიაზრება უბედურების ანტონიმურ წყვილად?

16.  „არ მოგაკლდებათ თავისუფლება,
განცხრომილება, ფუფვნეულობა
მატთა სიმდიდრის პალატთა შორის!
ვერ გაიგონებთ მუნ ხმასა მტერის,
მრავალთ სიამეთ იხილავთ კვალად
ბანოვანტათვის გულგასახარად“

1.  რა სიკეთე ელით, სოლომონის აზრით, დიდკაცთა ცოლებს?(პასუხი ოთხპუნქტიანია)
2.  ამოიწერეთ   ორი სინონიმური სიტყვა

17.  „რა ხელ–ჰყრის პატივს ნაზი ბულბული,
გალიაშია დატყვევებული?
და ველად იგი, ამხანაგთ შორის,
ჭირსაც, ვით ლხინსა,ერთგვარ დამღერის!
ესრეთ რას არგებს კაცსაც დიდება,
თუ მოაკლდება თავისუფლება?“

1.  რას ადარებს სოფიო  თავისუფლებადაკარგულ საქარატველოს?
2.  რას უპირისპირებს სოფიო თავისუფლებას?>
3.  განმარტეთ: რა ხელ–ჰყრის
4.  ამოიწერეთორი აფორისტული გამონათქვამი

18.  „ჰოი, დედანო, მარად ნეტარნო,
კურთხევა თქვენდა, ტკბილსახსოვარნო,
რა იქნებოდა, რომ ჩვენთა დედათ
სულიცა თქვენი გამოჰყოლოდატ?
ვინგა ჰყავს გულის შემატკივარი
მამულს ასული ახლა თქვენგვარლ!
ქარმან ჩრდილოსმან ყველაზედ პირველ
გარდაუცვალა მათ გული ცხოველ!
„ჯანი გავარდეს აწ შვილსაც, მამულს,
ოღონდ ვაამოთ ჩვენს საკუთარ გულს,
რის ქართველობა, რა ქართველობა,
მითამ რას გვავნებს უცხო ტომობა?...“

1.  რას უწოდებს პოეტი სოფიოს მსგავს ქართველ ქალებს?
2.  რას უძღვნის პოეტი სოფიოს მსგავს ქართველ ქალებს?  განმარტეთტ   ტკბილსახსოვარი.
3.  რას ნატრობს პოეტი?
4.  რის გამო გამოხატავს ავტორი გულისტკივილს?
5.  რაი მიაწერს ავტორი ქალთა ფერისცვალებას
6.  როგორია ავტორის დამოკიდებულება  თანამედროვეთა მიმართ(ბოლო სტროფის მიხედვით)
7. განმარტეთ: ჯანი გავარდეს.
 

 „ფიქრნი მტკვრის პირას“

1.   „წარვედ წყალის პირს სევდიანი ფიქრთ გასართველად,

აქ ვეძიებდი ნაცნობს ადგილს განსასვენებლად,
აქ, ლბილს მდელოზედ, სანუგეშოდ ვინამე ცრემლით,
აქაც ყოველი არემარე იყო მოწყენით,
ნელად მოღელავს მოდუდუნე მტკვარი ანკარა
და მის ზვირთებში კრთის ლაჟვარდი ცისა კამარა

1 რისთვის მიდის ლირიკული პერსონაჟი მდინარის პირას?
2.  რისთვის ეძიებს იგი ნაცნობ ადგილს?
3.  საიდან ჩანს ,რომ ლექსის ლირიკული გმირი აქ პირველად არ არის?
4.  როგორ გამოიხატება პოეტის სევდიანი განწყობა?
5.  როგორ გამოხატავს მდინარის ნაპირი პოეტისადმი თანადგომას?
6.  რას ნიშნავს, რომ მტკვრის ზვირთებში ცის კამარა კრთის
7.  რისი სიმბოლოა ცრემლი?

·         2.   „არ ვიცი, ამ დროს ჩემს წინაშე ჩვენი ცხოვრება

რად იყო ფუჭი და მხოლოდა ამაოება?
მაინც რა არის ჩვენი ყოფა–წუთისოფელი,
თუ არა ოდენ სასწაული აღუვსებელი?
ვინ არის იგი, ვის თვის გული ერთხელ აღევსოს
და,რაც მიეღოს ერთხელ ნატვრით, ისი ეკმაროს?

 როგორ ახასიათებს ავტორი ადამიანთა ამქვეყნიურ არსებობას?
2.  როგორი ადამიანი არ არსებობს პოეტის თვალთახედვით?
3.  განმარტეთ:“საწყაული აღუვსებელი“.
4.  როგორ კითხვებს სვსმს ავტორი ამ მონაკვეთში?

5.  რა პრობლემას სვამს ავტორი ამ მონაკვეთში?
6.  რა ჰქვია წიგნს ,რომლითაც ამაოების მოტივს ჩაეყარა საფუძველი?

3.  „თვითონ მეფენიც უძლეველნი, რომელთ უმაღლეს 

ამაო სოფლად არღა არის სხვა რამ დიდება,
ჰშფოთვენ და დრტვინვენ და იტყვიან:“როდის იქნება
ის სამეფოცა ჩემი იყოს?“–და აღიძვრიან
იმავ მიწისთვის, რაც დღეს თუ ხვალ თვითვე არიან

1.  რა  ამოძრავებთ უძლეველ მეფეებს?

2.  რატომ მიაჩნია პოეტს უაზრობად ახალი მიწების დაპყრობა?
3.  ამოიწერეთ  ორი სინონიმური სიტყვა, რომლებიც მეფეთა მოუსვენარ ცხოვრებაზე მეტყველებენ.
4.  გაიხსენეთ სულხანის მსგავსი ნააზრევი.
5.  როგორ მეფეებზე საუბრობს ბარათაშვილი?
6.  რომელი სიტყვა მიუთითებს უძლეველ მეფეთა დიდების წარმავლობაზე.
7.  რა ანადგურებს მეფეთა ამქვეყნიურ დიდებას?
8–9.  უძლეველ მეფეში ვის გულისხმობს ავტორი?

4/ . „თუნდ კეთილ მეფე როდის არის მოსვენებული?
მისი სიცოცხლე, ზრუნვა, შრომა და ცდა ქებული,
მისი ფიქრია თუ ვით უკეთ მან უპატრონოს
თავის მამულსა, თვისთა შვილთა, რომ შემდგომსა დროს
არ მისცეს წყევით თვის სახელი შთამომავლობას!..
მაგრამ, თუ ერთხელ სოფელს უნდა ბოლო მოეღოს,
მაშინ ვიღამ თქვას მათი საქმე, ვინ სადღა იყოს?

1.         (ვინ) რა არის კეთილი მეფის საზრუნავი?
2.  რით არის დატვირთული კეთილი მეფის ცხოვრება?
3.  რისტვის ზრუნავს კეთილი მეფე თავის ხალხზე?
4.  ამოიწერეთ ტაეპი, რომელშიც კეთილი მეფის ღვაწლის მოტივია გამოკვეთილი.
5.  რატომ არის უაზრობა კეთილი მეფის მოღვაწეობა მოცემული სტროფის მიხედვით?
6.  როგორი მდგომარეობაა წარმოუდგენელი კეთილი მეფისათვის?
7.  რომელ მეფეებს უპირისპირდებიან მოცემულ ტაეპში განდიდებული კეთილი მეფეები?
8.  ლოგიკურად რა აზრი უნდა მოსდევდეს მოცემულ მონაკვეთში განვითარებულ  მსჯელობას?
9.  გაიხსენეთ, რა არის კეთილი მეფის საზრუნავი პოემაში „ბედი ქართლისა“

მაგრამ, რადგანაც კაცნი გქვიან, შვილნი სოფლისა

უნდა ლიდეცა მივსდიოთ მას გვეცმას მშობლისა
არც კაცი ვარგა, რომ ცოცხალი მკვდარსა ემსგავსოს
იყოს სოფელში და სოფლისთვის არა იზრუნვ

1.რა იგულისხმება გადატანითი მნიშვნელობით გამოყენებულ სიტყვაში „მშობლის“
2.  რას ადარებს პოეტი უმოქმედო, პასიურ ადამიანს?
3.  ამოიწერეთ სიტყვა, რომელიც აღნიშნავა სააქაოს.
4.  რატომ უნდა მიაპყროს ყური ადამიანმა სოფლის(ქვეყნის) მოწოდებას?
5.  რა არის ადამიანის დანიშნულება მოცემული სტროფის მიხედვით?
6.  მისთვის მიუღებელ რომელ საზრისს უპირისპირდება პოეთი სტროფის დასაწყისში მოხმობილი სითყვებით „მაგრამ, რადგანაც“
7.  რა არის იდეა ლექსისა?

„შემოღამება მთაწმინდაზე“

1.      „ჰოი მთაწმინდავ, მთაო  წმინდავ, ადგილნი შენნი
დამაფიქრველნი, ვერანანი და უდაბურნი,
ვითარ შვენიან, როს მონამენ ციურნი ცვარნი
ოდეს საღამოს დაშთენ ამოს ციაგნი ნელნი“

1.  რა აზრს გამოკვეთს პოეტი მთაწმინდის ორჯერ ხსენებით?
2.  ამოიწერეთ  ორი სინონიმი, რომლითაც ავტორი მთაწმინდას ახასიათებს.
3.   როგორ ანაბეჭდს ტოვებს მთაწმინდის ხილვა პოეტის სულში?
4.  ამოიწერეთ შესიტყვება, რომელიც  ნამის (ცვრის) ზეციურ წარმომავლობაზე მიუთითებს.
5. გაიხსენეთ „მერანიდან“ ტაეპი, რომელშიც იგივე შესიტყვება გამოიყენება.

                6.   რის სიმბოლოდ გაიაზრება ციური ცვარი?
         7.  რა უპირისპირდება მთაწმინდის უდაბურებას?
         8.  განმარტეთ    ციაგი.
 9.  ვის ეკუთვნის სტრიქონი:“ბარათაშვილს აქ უყვარდა ობლად სიარული“
10.  აკაკის რომელი ნაწარმოები ეძღვნება მთაწმინდას?

2.     „ვითარი მაშინ იდუმალება დაისადგურებს შენს არემარეს!
რა სანახავი წარუტყვევს თვალთა მაშინ შენს ტურფა სერზედ მდგომარეს!
ძირს გაშლილს ლამაზ ველსა ყვავილნი მოჰფენენ, ვითა ტაბლას წმიდასა,
და, ცით გუნდრუკსა სამადლობელსა შენდა აღკმევენ სუნნელებასა!

1.        რას უკავშირდება მთაწმინდაზე  იდუმალების გამეფება?
2.  სად მყოფი ადამიანის თვალია დატყვევებული დიადი სანახაობით.
3.  განმარტეთ ფრაზეოლოგიზმი მეორე ტაეპიდან.
4.  რას ადარებს პოეტი წმინდა ტაბლას?
5.  რით არის შემკული წმინდა ტაბლა?
6. რასთანაა შედარებული ყვავილთა სურნელება?
7.  ამოიწერეთ მთაწმინდის ეპითეტი.
8.  რომელი მხატვრული ხერხია საერთო მეორე– მესამე ტაეპებისათვის?
9.  რომელი წმინდა მამის სახელი უკავშირდება მთაწმინდას?
10.  რას  მოასწავებს სიმბოლურად მთაწმინდაზე ასვლა?

3„მახსოვს იგი დრო ,საამო დრო, როს ნაღვლიანი
კლდევ ბუნდოვანო, შენს ბილიკად მიმოვდიოდი
და წყნარს საღამოს, ვით მეგობარს, შემოვეტრფოდი,
რომ ჩემებრ იგიც იყო მწუხარ და სევდიანი.

1. ამოიწერეთ სიტყვა, რომლითაც პოეტის სულიერი განწყობაა ასახული.
2.  როდინდელი განცდაა აღბეჭდილი ციტირებულ სტროპში?
3.  როგორ მოიხსენიებს ბარათაშვილი ადრინდელი გასეირნების ჟამს?
4.  კონკრეტულად რომელ ადგილს უკავშირდება პოეტის მოგონება?
5.  ვინ(რა) მოევლინა ბარათაშვილს მესაიდუმლედ?
6.  რა განცდამ დააკავშირა ერთმანეთთან ბარათაშვილი და მთაწმინდის საღამო.
7.  რომელი სიტყვითაა გადმოცემული მთაწმინდის შეუცნობლობა?
8.  რომელი მხატვრული ხერხია საერთო მესამე–მეოთხე ტაეპებისათვის.
9.  ამოიწერეთ სიტყვა, რომლითაც დასტურდება, რომ სევდა– კაეშანი პოეტს ადრეც განუშორებლად სდევდა.
10.  ვისთან(რასთანაა)შედარებული საღამო.
11.  რატომ ეტრფის პოეტი საღამოს?

მე,შენსა მჭვრეტელს მავიწყდება საწუთროება

გულისთქმა ჩემი შენს იქითა ეძიებს სადგურს,
ზენაართ სამყოფს, რომ დაშთოს აქ ამაოება...
მაგრამ ვერ ჰსცნობენ , გლახ, მოკვდავნი განგებას ციურს.“

 რისი ჭვრეტა ავიწყებს პოეტს საწუთროს?
2.  სასდ ეძიებს პოეტის გულისთქმა სულის ნავსაყუდელს?
3.  რატომ ეძებს პოეტი სხვა სადგურს?
4.  რა აწუხებს პოეტს?
5.  ამოიწერთ სიტყვა ,რომლის მნიშვნელობაა დატოვოს.
6.  განმარტეთ: ზენაართ სამყოფი
7.  რომელი სიტყუითაა პოეტის სინანული გამოხატული?
8.  რა ჰქვია წიგნს, რომლითაც ამაოების მოტივს ჩაეყარა საფუძველი
9.  რა აღემატება,პოეტის აზრით, ადამიანურ შესაძლებლობას?

4.     „ჰსდუმდა ყოველი მუნ არამარე, ბინდი გადეკრა ცისა კამარას,
მოსდევს მთოვარეს, ვითა მიჯნური, ვარსკვლავი მარტო მისა ამარა,
გინახავთ სული, ჯერეთ უმანკო, მხურვალე ლოცვით მიქანცებული?
მას ჰგავდა მთვარე, ნაზად მოარე, დისკოგადახრით შუქმიბინდული.

1. განმარტეთ, რით არის მთაწმინდა მოცული?
2.  რა არის შედარებული მიჯნურთან?
3.  რის ამარა ჩანს ცაზე ვარსკვლავი?
4. რასთან არის შედარებული მთვარე?
5. რით არი გარემოცული ცის კამარა?
6.  ამოიწერეთ სულის ეპითეტი; მთვარის ეპითეტი

5.     :ჰოი, საღამოვ, მყუდროვ, საამოვ, შემ დაშთი ჩემად სანუგეშებლად
როს მჭმუნვარება შემომესების, შენდა მოვილტვი განსაქარვებლად,
მწუხრი გულისა, სევდა გულისა, ნუგეშსა ამას შენგან მიიღებს,
რომ გათენდება დილა მზიანი და ყოვლსა ბინდსა ის განანათლებს!

1.  ამოიწერეთ ეპითეტები, რომლებითაც საღამოა შემკული
2.  ამოიწერეთ სინონიმები მესამე ტაეპიდან.
3.  ამოიწერეთ ანტონიმები მეოთხე ტაეპიდან
4. რას გვრის საღამო პოერს?
5. რატომ მიილტვის პოეტი მთაწმინდისაკენ?
6.  რაში პოვებს პოეტი ნუგეშს?
7.  განმარტეთ მწუხრი მოცემულ კონტექსტში
8. როგორია პოეტის სულიერი მდგომარეობა ამ სტროფში?
9.  რისი მეტაფორაა მზიანი დილა

„მერანი“

1.     „მიჰქრის, მიმაფრენს ყგზო–უკვლოდ ჩემი მერანი,
უკან მომჩხავის თვალბედითი შავი ყორანი,
გასწი, მერანო, შენს ჭენებას არ აქვს სამძღვარი
და ნიავს მიეც ფიქრი ჩემი, შავად მღელვარი!

        1.  განმარტეთ თვალბედითი

2.  რისი სიმბოლური სახეა მერანი; ყორანი
3.  ამოიწერეთ სიტყვა ,რომელიც გამიხატავს გმირის უარყოფით დამოკიდებულებას ყორნის მიმართ
4.  რომელ ტაეპშია გამოხატული სულიერი ტანჯვისაგან გათავისუფლების წადილი
5.  ამოიწერეთ სიტყვა ,რომლითაც ის აზრია გამოხატული, რომ სრბოის ასპარეზი შემოუსაზღვრელია
6.  განმარტეთ სამხღვარი
7.  ამოიწერეთ სიტყვა, რომლითაც პოეტის სულიერი ფორიაქია გამოხატული
8.  რას სთხოვს ლირიკული გმირი მერანს?

2.     „ნუ დავიმარხო ჩენსა მამულში, ჩემთა წინაპართ საფლავებს შორის,

ნუ დამიტიროს სატრფომ გულისას, ნუღა დამეცეს ცრემლი მწუხარის,
შავი ყორანი გამითხრის საფლავს მდელოთა შორის  ტიალის მინდვრის
და ქარიშხალი ძვალთა შთენილთა ზარით, ღრიალით მიწას მომაყრის

1.  როგორ წარმოუდგენია ლირიკულ გმირს მომავალი?
2.  ვინ (რა) ესახება ლირიკულ გმირს მესაფლავედ და ვინ (რა)– ჭირისუფლად?  
3.  სად გაუთხრის საფლავს ყორანი?
4.  ამოიწერეთ შესიტყვება, რომელშიც იგულისხმება ცხედარი.
5.  ვინ იგულისხმება მწუხარში
6.  ამოიწერეთ არასწორად გამოყენებული სიტყვა (პარონიმი), დაწერეთ კონტექსტისთვის  ზუსტი შესატყვისი
7.  რასთანაა დაკავშირებული პოეტისთვის მამულის ცნება
8.  განმარტეთ, პოეტის როგორი სულიერი განწყობაა გადმოცემული ციტირებულ სტროფში

სატრფოს ცრემლის წილ მკვდარსა ოხერსა დამეცემიან ციურნი ცვარნი,

ჩენთა ნათესავთ გლოვისა ნაცვლად მივალალებენ  სვავნი მყივარნი!
გასწი, გაფრინდი, ჩენო მერანო, გარდამატარე ბედის სამზღვარი,
თუ აქამომდე არ ემონა მას, არც აწ ემონოს შენი მხედარი!

       1.  რის მაგივრობას გაუწევს ცვარი პოეტს?

2.  ვის მაგივრობას გაუწევენ სვავნი?
3.  რის გადალახვას ლამობს პოეტი?
4.  განმარტეთ ბედის სახღვრის გადალახვა
5.  ვის(რას) ემონებოდა „ აქამომდე“ლირიკული გმირი?
6.  ამოიწერეთ შესიტყვება ,რომელიც შეესაბამება ლირიკულ პერსონაჟს
7.  გამნარტეთ მივალალებენ
8.  ვინ იგულისხმება გმირის თანანზრახველად?
9.  რისკენ მოუწოდწბს გმირი მერანს?
10.  რომელ ტაეპშია ავტორის მთავარი სათქმელი გამოხატული?
11. ხასიათის რა ნიშნებს ავლენს პოეტი ამ სტროფის მიხედვით?

დაე, მოვკვდე მე უპატრონოდ მისგან ოხერი,

ვერ შემაშინოს მისმა ბასრმა მოსისხლე მტერი,
გასწი, მერანო, შენს ჭენებას არ აქვს სამძღვარი
და ნიავს მიეც ფიქრი ჩემი, შავად მღელვარი!

       1.  გადმოეცით მეორე ტაეპის ახრი

2.  ვინ(რა) იგულისხმება მოსისხლე მტერში
3. განმარტეთ ბასრი მოცემულ კონტექსტში
4.  რა მიზანი ამოქმედებს „მერანის“ მხედარს
5. განმარტეთ, რისკენ მიილტვის  მხედარი
6.  ვინ(რა) იგულისხმება ნაცვალსახელებში: მისგან, მისმა
7.  რა არ აშინებს ლირიკულ გმირს  მოცემული სტროფის მიხედვით
8,  განმარტეთ შესიტყვება მისგან ოხერი

9. რომელ ტაეპშია პოეტის მთავარი სათქმელი გაცხადებული

10 ამოიწერეთ რეფრენები

3.      „ ცუდად ხომ მაინც არა ჩაივლის ეს განწირულის სულისკვეთება
და გზა უვალი, შენგან თელილი ,მერანო ჩემო,  მაინც დარჩება;
 და ჩემს შემდგომად მოძმესა ჩემსა სიძნელე გზისა გაუადვილდეს
და შეუპოვრად მას ჰუნე თვისი თავის ბედის წინ გამოუქროლდეს

1.  ამოიწერეთ სიტყვა ,რომლის მნიშვნელობაა გაუთელავი
2.  განმარტეთ ცუდად
3. რა ანუგეშებს პოეტს
4.  რა დარჩება მერანის სრბოლის შედეგად
5. რა მიზანი აქვს მხედრის სრბოლას
6. ვის უნდა გამოუქროლდეს ჰუნე
7. რით უნდა დაუპირისპირდეს  შავ ბედს პოეტის შთამომავალი
8. განმარტეთ: სიძნელე გზისა გაუადვილდეს
9. ამოიწერეთ სულიერი მემკუიდრის აღმნიშვნელი სიტყვა
10. თქვენი სიტყვებით გადმოეცით  მეოთხე ტაეპის აზრი
11.  რატომ უწოდებს ლირიკული გმირი თავის სწრაფვას  განწირულის სულისკვეთებას
12.  რა თვისებები ახასიათებს  პოეტს მოცემული სტროფის მიხედვით
13.  ჩამოაყალიბეთ „მერანის „იდეა
 

სულო ბოროტო

1.     „სულო ბოროტო, ვინ მოგიხმო ჩემად წინამძღვრად,
ჩემის გონების და სიცოცხლის შენ აღმაშფოთრად?
მარქვი, რა უყავ, სად წაიღე სულის მშვიდობა,
რისთვის მომიკალ ყმაწვილის ბრმა სარწმუნოება?

1. რა როლი შეასრულა ბოროტმა სულმა პოეტის ცხოვრებაში?
2.  როგორი კვალი გაავლო ბოროტმა სულმა პოეტის არსებაში?
3.  რის დაკარგვას აუღელვებია პოეტი?
4.  რა მოუკლა ბოროტმა სულმა პოეტს?
5.  ამოიწერეთ სიტყვა ,რომლის მნიშვნელობაა მიამიტი:გულუბრყვილო
6.  განმარტეთ მარქვი
7.  რა მხატვრული ხერხია გამოყენებული მოცემულ სტროფში
8. რა არის ლირიკული გმირის ბოროტ სულზე მინდობის მიზეზი მოცემულ სტროფში?

ამას უქადდი ჩემს ცხოვრებას, ყმაწვილკაცობას

                  თითქოს მაძლევდი ამა სოფლად თავისუფლებას,
                     ტანჯვათა შორის სიამეთა დამისახავდი
                  და თვით ჯოჯოხეთს სამოთხედა გარდამიქცევდი

1. რა აღუთქვა პოეტს ბოროტმა სულმა?
2. როთ იყო აღსავსე პოეტის ცხოვრება?
3. ამოიწერეთ ორი სინონიმუეი წყვილი.
4.  რომელი სიტყვითაა გამოხატული ბოროტი სულის მოჩვენებითი კეთილდღეობა გამოხატული
5.  რა ახასიათებს ბოროტ სულს მოცემული სტროფის მიხედვით?
6.  განმარტეთ სოფელი კონტექსტის მიხედვით
7. ბოროტი სულის აღთქმათაგან რომელი იყო პოეტისთვის ყველაზე მომხიბლავი?
8.  განმარტეთ უქადდი

„მარქვი რა იქნენ საკვირველნი ესე აღთქმანი?
რად მომიხიბლე, აღმირიე წრფელნი ზრახვანი?
სად ხარ, აქმშფოთო, მიპასუხე, ნუ იმალები,
რატომ გაცუდდა ძალი შენი მომჯადოები?

1. რა აუმღვრია ბოროტმა სულმა პოეტს?
2.  ამოიწერეთ მარქვის სინონიმი
3.  რომელი სიტყვითაა გამოხატული პოეტის ნეგატიური დამოკიდებულება ბოროტი სულის მიმართ
4ამოიწერწთ სიტყვა , რომლის მნიშვნელობაა გაქრა
5.  .  რა აფორიაქებს პოეტს?
6. რომელი სიტყვით გამოხატავს, რომ ძალა ,რომელიც მას დაუპირისპირდა, ბოროტი სულის გამოვლინებაა
7.  რომელი სიტყვა მიგვანიშნებს, რომ ძალთა თანაფარდობა პოეტის სასარგებლოდაა შეცვლილი

„წყეულიც იყოს იგი დღე, როს შენთა საქმეთა

ბრმად ვუმსხვერპლიდი, მივანდობდი ჩემს გულისთქმათა!
მას აქეთ არის , დავუკარგე მშვიდობა სულსა
და ვერც ღელვანი ცნებათანი მიკლვენ წყურვილსა!

1.რომელ დღეს წყევლის პოეტი?
2.  რას შესქირა მცხვერპლად თავისი გულისთქმა
3.  განმარტეთ ბრმად მივანდობდი
4. როს შემდეგ დაკარგა პოეტმა სულის მშვიდობა?
5. რა ვერ უხშობს სურვილებს პოეტს?
6.  რას მისტირის პოეტი?
7.  ამოიწერეთ სურვილის აღმნიშვნელი ორი სიტყვა8.  რა შეცდომა დაუშვა პოეტმა?
9. ამოიწერეთ ფრაზა, რომელშიც ჩანს ,რომ პოეტს ვნებათღელვანი სურვილებს ვერ უხშობენ

„განვედი ჩემგან, ჰოი, მაცდურო, სულო ბოროტო!
რა ვარ აწ სოპლად დაშთენილი უსაგნოდ, მარტო,
ჭკუით ურწმუნო, გულით უნდო, სულით მახვრალი.
ვაი  მას ვისაც მოხვდეს ხელი შენი მსახვრალი?

1..როგორია პოეტის ხვედრი ბოროტი სულის ზემოქმედების შედეგად?
2. ამოიწერეთ სირყვა, რომლის მნიშვნელობაა მომსპობი
3..განმარტეთ მახვრალი
4.  რა დაკარგა პოეტის გულმა; რა დასჩემდა სულს?
5.  ვის მიმართ გამოხატავს თანალმობას იგი
6.  ამოიწერეთ ტაეპო ,რომლითაც ლექსის დედააზრია გამოთქმული
7.  ამოიწერეთ   ბოროტი სულის სინონიმი

"რად ჰყვედრი კაცსა“

1..„რად ჰყვედრი კაცსა ,ბანოვანო, პირუმტკიცობას.
თუ ემდური შენ ტრფიალისა ცვალებად გრძნობას?
რომ არ გემსჭვალვის საუკუნო ტრფიალებითა
ჰგავს ,არ პასუხს სცემ  შენ მას  სულით მშვენიერითა“

1.  რას უსაყვედურებს პოეტი ბანოვანს

    2.  რომელი სიტყვა აღნიშნავს მიჯნურს, მეტრფეს
    3.  რის გამო ემდურის  ბანოვანი მეტრფეს
   4. რატომ აღმოჩნდა ვაჟის გრძნობა ხაბმოკლე
5.  რა მიაჩნია პოეტს საუკუნო ტრფიალების საფუძვლად
6.  გადმოეცით მეოთხე  ტაეპის  აზრი
7.  განმარტთ ბანოვანი

 2..„სილამაზეა მხოლოდ ნიჭი ხორციელების

      და, ვით ყვავილი, თავის დროზე მსწრაფლად დაჭკნების,
აგრეთვე გულიც, მხოლოდ მისდა შენამსჭვალები,
ცვალებადია, წარმავალი და უმტკიცები“

1. რა არის შედარებული ყვავილთან

2. რით ემსგავსება სილამაზე ყვავილს
3.  რას აღნიშნავს გული მოცემულ კონტექსტში
4.  რა შემთხვევაშია გული ცვალებადი
5.  განმარტეთ ნიჭი

3..„მშვენიერება ნათელია, ზეცით მოსული,

რომლით ნათლდება ყოვლი გრძნობა, გული და სული
და კაცტა შორის ,ვიტ კერძოსა ღვთაებობისა,
რად გრწამს, არ იყოს საუკუნო მადლი ტრფობისა?

1. რით ნათლდება ყოველი გრძნობა
2. რით უნდა აღფრთოვანდეს გული  ნამდვილი სიყვარულით განსამსჭვალავად
3. რასთან აკავშირებს პოეტი მშვენიერებას
4..რას ანათებს მშვენიერება
5. რატომ უწოდებს ადამიანს კერძოსა ღვთაებობისას
6. გადმოეცით  მე–3– 4 ტაეპების აზრი
7.  განმარტეთ საუკუნო მადლი ტრფობისა
8.  რა არ სწამს ბანოვანს
9. რა მიაჩნია პოეტს ზეციურ საჩუქრად

4..„თვით უკვდავება მშვენიერსა სულში მდგომარებს,
მას ვერც შემთხვევა და ვერც ხანი ვერ დააბერებს,
მხოლოდ კავშირი ესრეთ სულთა შობს სიყვარულსა,
ზეგარდმო მადლით დაუხსნელად დამტკიცებულსა

1.  რისი ნაყოფია უკვდავება
2.  როგორ სულთა კავშირი შობს სიყვარულს, მარადიულს
3. რა არის ის, რაზეც მიწიერი კატეგორიები ვერ მოქმედებენ
4.  როგორია მშვენიერ სულთა კავშირით შობილი სიყვარული
5. როგორ იბადება მარადიული სიყვარული
6.  მესამე– მეოთხე ტაეპების აზრი
7.  განმარტეთ დაუხსნელად
8. მშვენიერი სული
9. როგორი ადამიანი ხდება უკვდავებასთან წილნაყარი
10.  რომელი სიტყვა მიგვანიშნებს მადლის ღვთიურობაზე

5..„მხოლოდ მათ შორის არის გრძნობა ესთ სანუკველი
რომ მის უტკბილეს არც კი არის სასუფეველი
მას ცისა სხივით აცისკროვნებს მშვენიერება
და უკვდავებით აგვირგვინებს ჭეშმარიტება

1.  როგორ ადამიანთა შორის იბადება სანუკველი გრძნობა
2.  როგორი გრძნობა აქცევს წუთისოფელს სამოთხედ
3.  როგორი გრძნობა არსებობს  მშვენიერ სულთა შორის
4.  რას   აცისკროვნებს მშვენიერება
5. რა აცისკროვნება ჭეშმარიტ სიყვარულს
6.  რით აცისკროვნებს მაღალზნეობრივ გრძნობას მშვენიერება
7. რით აგვირგვინებს მშვენიერ სულთა გრძნობას ჭეშმარიტება
8. რა არის ჭეშმარიტი სიყვარულის გვირგვინი

9. განმარტეთ ცის სხივით გაცისკროვნებული მშვენიერება
10.  განმარტეთ ჭეშმარიტერით დაგვირგვინებული უკვდავება
11. რაზე ტკბილად მიაჩნია პოეტს სიყვარული

არ უკიჟინო...
„არ უკიჟინო, სატრფოო, შენსა მგოსანსა გულისთქმა,
მოკვდავსა ენას არ ძალუძს უკვდავთა გრძნობათ გამოთქმა

1. როგორო ფორმოთაა დაწერილი ლექსი?
2. ვინ არის ნაწარმოების ადრესატი?
3,  რად მოიაზრება ლექსის ლირიკული გმირი?
4. განმარტეთ არ უკუჟინო
5. განმარტეთ მოკვდავი ენა
6.  რომელი გრძნობაა უკვდავი
7. როგორ რითმას იყენებს ავტირი მარცვალთა რაიდენობის მიხედვით
8. როგორი რითმაა გამოყენებული  ლექსში  ადგილმდებარეობის მიხედვით

„მინდა მზე ვიყო, რომ სხივი ჩემთ დღეთა გარსა მოვავლო,
საღამოს მისთვის შთავიდე რომ დილა უფრო ვაცხოვლო
მინდა ,რომ ვიყო ვარსკვლავი, განთიადისა მორბედი
რომ ჩემს აღმოსვლას ელოდნენ  ტყეთა ფრინველნი და ვარდნი

1. რას ნატრობს პოეტი(პირველი ტაეპი)
2.  რისთვის ნატრობს პოეტი მზედ ყოფნას
3. რა სურს პოეტს
4. განმარტეთ მორბედი
5. რისთვის  ნატრობს პოეტი ვარსკვლავად ყოფნას
6. რა ჰქვია განთიადის მაყწყებელ ვარსკვლავს
7. ვისი პარადიგმული სახეა განთიადის ვარსკვლავი
8. ვისი(რისი) ალუზიური სახეა განთიადის ვარსკვლავი
9.  რომელ ლიტერატურულ  მიმდინარეობას ეკუთვნის ლექსი

„მინდა შენ იყო, სატრფო, მშვენიერისა ცის ცვარი,
რომ განაცოცხლო შავარნო, მდელო, სიცხითა დამჭკნარი,
რომ მხოლოდ მზისა ციაგი მას დილის ნამსა იშრობდეს,
და, ერთად შესხივებულნი, შვებას მოჰფენდნენ სიცოცხლეს
არეს ავსებდეს სიამით, მცენარეთ განმაცხოვებლად,
იყვნენ  მარადის , უხსნელად, სოპლისა განსათავებლად

1. რაზე ოცნებობს პოეტი
2. რისთვის სურს პოეტს, რომ სატრფო ცის ცვარად იხილოს
3.  განმარტეთ შავარნო
4. განმარტეთ ციაგი
5. როგორ უნდა იქცნენ სატრფო და პოეტი ერთარსად
6.რისთვის უნდა იქცნენ მიჯნურები ერთარსად
7.  რამდენ ხანს უნდა გასტანოს მიჯნურთა ერთარსად ყოფნამ
8. რას უნდა დაეფუძნოს  მიჯნურთა ერთარსად ქცევა
9. რას უწოდებს მშვენიერ სულთა კავშირზე დაფუძნებულ სიყვარულს  პოეტი ლექსში „რად ჰყვედრი  კაცსა

„ნუთუ ამ სულის  წადილსაც ჰრქვა სიყვარული სხვათაებრ?
მაშინ  მზეც უსხივ–უცეცხლოდ  შეიძლებს ნათვას ვარსკვლავებრ.
მაშინ ვარდიცა  განთიადს ვერღარა გარდაიშალოს
და  ცისა ცვარმან მდელოი არღარა გააბიბინოს
მაშინ შენც სხვათა მოკვდავთა  ბანოვანთ მიემსგავსები!
მაშ, რად ერჩევი  მათ შორის  და ციურთ დაედარები?
და ჩემთა გრძნობათ შენდამი ვერ დასდვენ კაცთა სახელი

1. რა კითხვას სვამს ავტორი
2. რით არის გამორჩეული სხვათაგან პოეტის სულის წადილი
3. როგორ ასაბუთებს პოეტი ,რომ მისი სულის წადილი არ არის ჩვეულებრივი ,სხვათა მსგავსი (პასუხი ოთხპუნქტიანია)
4. რით გამოირჩევა სატრფო სხვა ბანოვანთ შორით
5. რომელი სიტყვით მიგვანიშვებს  ავტორი , რომ პოეტის სატრფო არ არის ჩვეულებრივი მიწიერი არსება
6. ამოიწერეთ ეპითეტი,რომელიც მიგვანიშნებს ,რომ პოეტის  სატრფო  განსხვავდება სხვა მოკვდავთაგან
7. რატომ არის შესაძლებელი პოეტის გრძნობისთვის სახელის დარქმევა  

„ხმა იდუმალი“

ვისი ხმა არის ეს საკვირველი?
რად აქვს გულს ესე ჩუმი ნაღველი?
რა ვსცან პირველად წუთისოფელი,
დავშთე ადგილი, სადაცა წრფელი
სწორთა ,თანზრდილთა, მეგობართ შორის
მას აქეთ ხმა რამ თან სდევს ყოველთა
ჩენთა ზრახვათა  და საწადწლთა

1. როგორ განწყობას  აღძრავს იდუმალი ხმა პოერმა
2. რომელი მხატვრული ხერხია გამოყენებული i-ii ტაეპებში
3. როგორ ახასიათებს პოეტი სიყმაწვილის წლებს
4. როდის ჩასახლდა პოეტის არსებაში ხმა იდუმალი
5. როგორ აღწევს პოეტი გრადაციას მეოთხე ტაეპში
6. ამოიწერეთ სინონიმები ბოლო ორი ტაეპიდან

ცხადად თუ სიზმრად, იგი მე მარად
სულ ერთსა მიწვრთნის გულისა ჭირად
„ეძიე, ყმაო, შენ მხვედრი შენი,
ვინძლო იპოვნო შენი საშვენი!“
მაგრამ მე მხვედრსა ჩემსა  ვერ ვპოვებ,
და მით კაეშანს  ვეღარ ვიშორებ

1. ამოიწერეთ ანტონიმური წყვილი, რომელიწ მიგვანიშნებს, რომ პოეტს იდუმალი ხმა განუწყვეტლივ თან სდევს
2. ამოიწერეთ შესიტყვება, რომელიც გვიჩვენებს, რომ ხმა იდუმალი პოერს ტანჯავს, არ ასვენებს
3.  რას ჩასძახის იდუმალი ხმა პოეტს
4. რა აღძრავს პოეტში კაეშანს
5. რომელ ცოდვას აღვივებს პოეტში ხმა იდუმალი
6. რა ჰქვია ამპარტავნებას ძველ ქართულში

ნუთუ ეს ხმა არს ხმა დევნისა
შეუწყალისა სინიდისისა?..
მაგრამ მე ჩემში ვერ ვჰპოვებ ავსა,
მის საშფოთველოს და საქენჯნავსა

1.  როგორ არიქვამს პოეტი იდუმალი ხმის ძახილს
2. რატომ ფიქრობს პოეტი, რომ ეს ხმა არ შეიძლება იყოს სინდისის ძახილი
3.  ხასიათის რა ნიშნება ავლენს პოეტი მოცემული სტროფის მიხედვით
ანგელოზი ხარ, მფარველი ჩემი,

ან თუ ეშმალი, მაცდური ჩემი,
ვინცა ხარ , მარქვი, რას მომისწავებ,
სიცოცხლეს ჩემსას რას განუმზადებ?
როც ვცნა მე შენი საიდუმლობა,
როს მხვდეს ამ სოფლად ჩემი წილობა

1.  რომელ მხატვრულ ხერხს იყენებს პოეტი მოცემულ სტროფში
2.  ვის(რას ) მიმართავს ავტორი
3.  რისი გაგების სურვილს უჩენს პოეტს იდუმალი ხმის გსგონება

                           

                              I ვარიანტი

კლასი ----------------------
სახელი ---------------------
გვარი -----------------------

                ტესტის ჯამური ქულა :

1. გაიხსენეთ ილია ჭავჭავაძის ლექსი „პოეტი“ და უპასუხეთ შეკითხვას. რისთვის ლაპარაკობს პოეტი ღმერთთან?
ა). რომ გაიგოს ერის წარსული  ბ).რომ ერს წინ წაუძღვეს...გ). რომ ჩაწვდეს ერის ტრადიციას


2. გაიხსენეთ აკაკი წერეთლის ლექსი „პოეტი „ და გააგრძელეთ მოცემული სტრიქონი:
„ხან უგნური ვარ, ხან ბრძენი...
ა). „ხან მიწისა ვარ , ხან ცისა“ბ). „ხან არც ესა ვარ, არც ისა“...გ). „სხვებს რომ ჰგონიათ, არც ისა“


3. რას ადარებს პოეტი „მოკლე პატრუქს“(„ხატის წინ“)?
ა). სიცოცხლეს...ბ). ცხოვრებას გ). გონებას


4. რაზე ოცნებობს პოეტი ლექსში „ელეგია“?
ა). სახელის მოხვეჭაზე  ბ). ქვეყნის გამოღვიძებაზე...გ). კაცთა შორის სიყვარულზე


5. გაიხსენეთ „სოლომან მორბელაძე“ და უპასუხეთ, რატომ არ იწუნებენ არააზნაურ ქათამაძეს აზნაურები სასიძოდ?
ა). მის პირად ღირსებებს აფასებენ  ბ). ნიკო მღვდლად კურთხევას აპირებდა  გ).გავლენიანი პირი იყო


6. ნიკო ლორთქიფანიძის  მოთხრობაში  „დადიანის ასული და მათხოვარი“ ვკითხულობთ: „ტაიჭი იისფერი იყო. წვრილი ფეხებით ოდნავ ეხებოდა მიწას. ასალათ ოქრომკერდით ნაკერი ხავერდი ეფინა, თოქალთოდ- ვეფხის ტყავი, რომლის კბილებდაკრეჭილი თავი ქინჩში ედო ცხენს.“ განმარტეთ რას ნიშნავს მოცემულ კონტექსტში  „თოქალთო“
ა). ცხენის ზურგზე გადასაფარებელი ქსოვილს  ბ). უნაგირის ქვეშ დასაფენ ქეჩას  გ). უნაგირზე ჩამოკიდებული სატერფულს


7. ყურადღებით წაიკითხეთ ნაწყვეტი ლექსიდან „ლექსი ვეფხვისა და მოყმისა“
„ შამახდეს კლდისა თავზედა
ხორონი ჯიხვებისანი
ჯიხვსა თოფ დაჰკრა ბერხენსა
 ჭალას ჯახ იქნეს რქისანი“
რას ნიშნავს „ბერხენი“?
ა). წინამძღოლს   ბ). ბებერს    გ). მეომარს


8. წაიკითხეთ ციტატა “ მაინც რა არის  ჩვენი ყოფა-წუთისოფელი,
თუ არა ოდენ საწყაული აღუვსებელი“
რა მხატვრული ხერხია „საწყაული აღუვსებელი„?
ა) შედარება  ბ).ეპითეტი. გ)მეტაფორა 


9.  გაიხსენეთნგიორგი ლეონიძის  რომელ ნაწარმოებს უძღვის მოცემული ეპიგრაფი:
„და წარვდგე ჩემს მეუფესთან
ხელთ ანთებული ცვილითა“
ა). „ნატვრის ხეს“   ბ).“ მოხუცი გუთნისდედის სიკვდილს“

10. წაიკითხეთ ლადო ასათიანის ლექსის ნაწყვეტი და განმარტეთ ,რა მხატვრული ხერხია გამოყენებული.
„და შურთ რუსთველის პროსპექტის ბედი
ჩახრუხაძის და შავთელის ქუჩებს“
ა). მეტაფორა  ბ). შედარება  გ). გაპიროვნება
11.წაიკითხეთ ნაწყვეტი „ვეფხისტყაოსნიდან“
„ხელთა ნაჭედი მათრახი ჰქონდა უსხოსი მკლავისა,
ნახეს და ნახვა ნოუნდათ უცხოსა სანახავისა“
უპასუხეთ რას ნიშნავს უსხოსი მკლავისა
ა). მკლავივით მსხვილს   ბ). მკლავზე მსხვილს  გ). მკლავის მსგავსს


12. . წაიკითხეთ ნაწყვეტი „ვეფხისტყაოსნიდან“
„შიგან ასრე გავერივე, გნოლის ჯოგსა ვითა ქორი.“
რა მხატვრული ხერხია გამოყენებული მოცემულ ნაწყვეტში?
ა). მეტაფორა  ბ). ეპითეტი  გ). შედარება


13.  წაიკითხეთ ნაწყვეტი „ვეფხისტყაოსნიდან“
“თანა-მყოლნი ყველაკანი დამიხოცნეს ,დამრჩეს მუნვე
ვინცა მდევდა , ვერ შემომხდა, მივუბრუნდი, მივაბრუნე“
განმარტე „ვერ შემომხდა“
ა). ვერ შემხვდა   ბ).ვერ მომწვდა   გ).ვერ შემომხედა


14. გაიხსენეთ გ. ლეონიძის მოთხრობა „მარიტა“.ვის ან რას ახასიათებს ავტორი ამ ნაწყვეტში? „ „მრისხანებდა, გმინავდა, კვნესოდა, ჰბორგავდა, თითქოს გულის ნაღველს იწურავდა, ნიშნისმოგებით უხმაუროდ ზეიმობდა რაღაცას..“  
ა). ციციკორეს    ბ). ბალბალუკას   გ). ბრბოს

15.“გენერალი კი ზურგით იყო მიყუდებული ფანჯარასთან, მქირდავი ღიმილით უყურებდა კარმოხურულ კუპეს“მოცემულ კონტექსტში „მქირდავი“ ნიშნავს:
ა) გამკილავი ბ). ბრაზიანი გ). სირცხვილნარევი

16. თანატოლები რად უნდა ვიყვნეთ ქონებული და უქონელი?-თან შავი ალმური ასდიოდა სახეზე.ვინ ამბობს ამ სიტყვებს?
ა) ციციკორე ბ) ჩიჩიკა გ). შეთე

17.სოლომან მორბელაძის აზრით, რატომ არ მიმართავს სასამართლოს პლატონი?
ა) სხვანაირი გულისაა და იმიტომ  ბ). ორი იმდენი დაეხარჯება  გ). სახელს უფრთხილდება

18.როდის გაუჩნდა თნაგრძნობა ვეფხვის დედის მიმართ შვილმკვდარ დედას?
ა). როდესაც სიზმარი ნახა.  ბ). როდესაც შვილის ჭრილობები ნახა და ბრძოლოს სურათი წარმოიდგინა. გ). როცა მიხვდა, რომ სასახელო შვილი გაზარდა

19.გაიხსენეთ პუბლიცისტური წერილი „საქართველოს მოამბეზედ. რა არის ხელოვნების დანიშნულება ამ წერილის მიხედვით?ა) სარკესავით გადმოსცეს ცხოვრება
ბ).მან უნდა გვიშველოს თავისი გამოცნობილი ჭეშმარიტებებით ცხოვრების ახსნა და გაგება
გ).ასახოს ქართველთა ცხოვრებაისე, როგორადაც სურთ ქართველებს, რომ იხილონ

20. გაიხსენეთ აკაკი წერეთლის „რაოდენიმე სიტყვა „ჩანგურის შესახებ“ და უპასუხეთ კითხვას.აკაკის აზრით, რით არის გამოწვეული მარტოობის განცდა , რომელიც ნიკოლოზ ბარათაშვილისა და ილია ჭავჭავაძის ლექსებში შეინიშნება.
ა). ამ დროს საქართველო რუსეთის გავლენის სფერო იყო.
ბ). ორივე სულიერ ობლობას გრძნობდა, რადგანაც ხალხის ბედი აწუხებდათ .
გ).მათსავით ნიჭიერი პოეტები საქართველოს არ ჰყოლია

                       ქართული ენა

1.მეტყველების რა ნაწილია „ყავისფერი“
ა) არსებითი სახელი, ბ). განსაზღვრება 3). ზედსართავი სახელი

2. ზედსართავი სახელის რომელი ფორმაა „უნაზესი“
ა) უფროობითის , ბ).ოდნაობითის გ). დადებითის

3. რომელ ბრუნვაში დგას არსებითი სახელი „ხესთან“
ა). მიცემითში. ბ). მოქმედებითში  გ). ნათესაობითში

4. ჩამოთვლილთაგან რომელი სახელია სწორად დასმული მოთხრობით ბრუნვაში
ა) აკაკიმ    ბ).სიმონიმ     გ).ეთერიმ

5.გამოარკვიეთ რა სახის სინტაქსური ურთიერთობაა ხაზგასმულ წყვილში. 
თავს იწონებდა თეთრი ყვავილი
ა).მართვა  ბ).მირთვა  გ).შეთანხმება

.6.გამოარკვიეთ რა სახის სინტაქსური ურთიერთობაა ხაზგასმულ წყვილში. მზით განათებულიბაღი ლამაზი სანახავი იყო.
ა) მართვა ბ). მირთვა გ). შეთანხმება

7.რომელ წინადადებაში გხვდება შედგენილი შემასმენელი?
ა).  ცხვარი მთის კალთაზე შეფენილიყო.ბ). ეს შველი ახლაც ცოცხალი ყოფილა
გ).ასწლოვან მუხებს მზე მოეფარა

8. თავაწყვეტილი მერანი მთისაკენ მირბის. მოცემულ წინადადებაში ზმნა არის:
ა). მოქმედებითი გვარის ბ). ვნებითი გ). საშუალი

9 დასავლეთით ასვეტილ მთებს  მზე  ეფარებოდა.   მოცემულ წინადადებაშში ქვემდებარე არის:
ა). მზე    ბ).მთებს.  გ). დასავლეთით

10. ღამურას ჩიტად  გადაქცევა უნდოდა. მოცემულ წინადადებაში უბრალო დამატება არის:
ა). ღამურას  ბ). ჩიტად   გ). გადაქცევა

11. მოქმედებითში დასმული უბრალო დამატება აღნიშნავს:
ა). საჭურველსა   და თანაობას. ბ). მასალასა და დანიშნულებას  გ).კუთვნილებასა და თანაობას

12. უშიშარი მონადირის სახლი ტყის პირას იდგა.ხასგასმული სიტყვა არის :
ა). განსაზღვრება. ბ).უბრალო დამატება გ). გარემოება

13. უშიშარი მონადირის მოკლული დათვი ეზოში ეგდო. ხაზგასმული სიტყვა არის:
ა). უბრალო დამატება, ბ) განსაზღვრება გ). გარემოება

14. აქაფებული ზღვა კლდეებს ეხეთქებოდა.   მოცემული წინადადება არის:
ა). მარტივი გავრცობილი. ბ). მარტივი გაუვრცობელი გ). მარტივი უსრული

15.გრილი ნიავი.  ჩიტების გალობა.   იდუმალი შრიალი...მოცემული წინადადება არის:
ა). უქვემდებარო.ბ). სახელდებითი გ). უსრული

16..მკაცრი ქალი იყო თამარი, მაგრამ აღსაზრდელებს თბილად ექცეოდა .ხაზგასმული სიტყვა არის:
ა). მაპირისპირებელი კავშირი. ბ). მაცალკევებელი კავშირი. გ). მაჯგუფებელი კავშირი

17. მთელი სოფელი მიაცილებს თრიალეთის იალაღებზე მიმავალ  მეცხვარეებს.ეს წინადადება არის: ა). მარტივი ბ). შერწყმული. გ). რთული

18. მთელი სოფელი მიაცილებს თრიალეთის იალაღებზე მიმავალ  მეცხვარეებს. რამდენი მთავარი წევრია ამ წინადადებაში ?
ა).ორი.  ბ). სამი გ). ოთხი

19. მთელი სოფელი მიაცილებს თრიალეთის იალაღებზე მიმავალ მეცხვარეებს.ხაზგასმული სიტყვა არის:
ა)...განსაზღვრება. ბ). უბრალო დამატება. გ).ვითარების გარემოება

20.  მთელი სოფელი მიაცილებს თრიალეთის იალაღებზე მიმავალ მეცხვარეებს.ხაზგასმული სიტყვა არის:
ა). ადგილის გარემოება ბ). განსაზღვრება გ).უბრალო დამატება

       ტექსტში დაშვებულია შეცდომები. გაასწორეთ შეცდომები და ისე გადაწერეთ, რომ წინადადების შინაარსი არ შეცვალოთ.

         იყო და არა იყო რა, იყო   ერთი ღარიბი ცოლ-ქმარი.  შვილები რომ გაიზარდნენ, უფროსი ძმა დაცილშვილდა და სოფლის ბოლოს დასახლდა.  უჭირდა ცხოვრება, წლის სარჩოს ძლივს იწვევდა, მაგრამ გულს არ იტეხავდა და მომავლის იმედი ჰქონდა.
      ერთ წელიწადს ცუდი მოსავალი მოვიდა. გვალვამ გააოხრა ყველაფერი ,ყანები, ვენახები, ნათესები.
      უფროსმა ძმამ იფიქრა წელს ცუდი მოსავალი იყო,უმცროსი ძმა სავარაუდოთ უფრო გაჭირვებულია და ძნებს ჩუნად გადაუტანო.ჩუმად აიკიდა რამოდენიმე ძნა და წაიღო.მთვარე ჯერ არ ამოსულიყო, მაგრამ ვიღაც კაცი კი დაინახა გზაზე, მასაც ძნები მოქონდა.შინ რომ დაბრუნდა ისევ 20 ძნა დახვდა.ისევ აიკიდა ოთხი ძნა და წავიდა. შუა გზაზე კვლავ შეეჩეხა ვიღაც ძნებაკიდებული კაცი, გამოელაპარაკა და თავისი პატარა ძმა იცნო. ორივეს ცრემლები მოადგათ  თვალებზე. ერთმანეთს გადაეხვივნენ და დიდხანს საუბრობდნენ.
    ასეთია ნამდვილი ძმობა.

 საკონტროლო წერა
                                                  „განთიადი“                                   აკაკი წერეთელი

(5)  1.„მთაწმინდა ჩაფიქრებულა,                     დადუმებულა მთაწმინდა
       შეჰყურებს ცისკრის ვარსკვლავსა,         ისმენს დუდუნსა მტკვრისასა,
       მნათობი სხივებს მაღლით ჰფენს          მდინარე ნანას უმღერის
       თავდადებულის საფლავსა.                   რაინდსა ურჩსა მტრისასა.
1.  განმარტეთ, რომელი ადამიანური თვისებები აქვს მინიჭებული მთაწმინდას?
2. განმარტეთ,რომელი მხატვრული ხერხია გამოყენებული პირველ ტაეპში.
3. განმარტეთ, როგორ გრძნობებს ავლენს მთაწმინდათავდადებულის მიმართ.
4.განმარტეთ, როგორ გრძნობას ავლენს მტკვარი თავდადებულის მიმართ.
5. ვინ იგულისხმება თავდადებულში.
(6) 2. „მთაწმინდა გულში იხუტებს       მგოსანი გრძნობამორევით
         საშვილიშვილო სამარეს                თვალს ავლებს არემარესა
        მამადავითსა ავედრებს,                  და გულისპასუხს ნარნარად
        აბარებს ქვეყნის მოყვარეს              უმღერის ტურფა მხარესა“
1.ვინ იგულისხმება ქვეყნის მოყვარეში?
2. რა იგულისხმება მამადავითში?
3. განმარტეთ საშვილიშვილო.
4. ვინ ვის (რას) ავედრებს ქვეყნის მოყვარეს?
5.განმარტეთ „თვალს ავლებს“
6. ვის გულისპასუხს უმღერის პოეტი მშობელ მხარეს?

(7) 3.“ ვერ ავიტანე ობლობა,                         გულში იფეთქა სიამემ,
           სისხლის ცრემლები ვღვარეო,           სევდები უკუვყარეო,
           წამძლია სულმა და გულმა,                ია და ვარდი დამჭკნარი
           შენს ნახვას დავეჩქარეო                       ხელახლა გამიხარეო.“
1. ამოიწერეთ ფრაზა ,რომელშიც პოეტის მძაფრი განცდააგადმოცემული.
2. ამოიწერეთ ფრაზეოლოგიური გამონათქვამი და განმარტეთ.
3. განმარტეთ „სევდები უკუვყარეო“.
4. ამოიწერეთ ორი სიტყვა, რომელთა მნიშვნელობაა სიცოცხლე.
5. გადმოეცით ბოლო ტაეპის აზრი თქვენი სიტყვებით.
6.როგორია პოეტის სულიერი განწყობა ბოლო ორი ტაეპის მიხედვით.
7.ამოიწერეთ ფრაზა, რომელშიც გამოყენებულია მეტაფორა.
(3) 4. „ცა ფირუზ, ხმელეთ-ზურმუზტო,             შენი ვარ, შენთვის მოვკვდები,
          სულის ჩამდგმელო მხარეო,                        შენზედვე მგლოვიარეო“
1. განმარტეთ „ცა-ფირუზ, ხმელეთ-ზურმუხტო“
2 რას უწოდებს პოეტი სამშობლოს?
3. ამოიწერეთ სიტყვები, რომლებშიც პოეტის უმთავრესი სათქმელია გაცხადებული“
(3) 5. „ნურც მკვდარს გამწირავ, ნურც ცოცხალს,  დედაშვილობამ ბევრს არ გთხოვ
          ზე კალთა დამაფარეო....                                  შენს მიწას მიმაბარეო,
         და, რომ მოვკვდები ,გახსოვდეს,                     ცა-ფირუზ, ხმელეთ-ზურმუხტო,
         ანდერძი დავიბარეო:                                        ჩემო სამშობლო მხარეო!“
1.რას სთხოვს პოეტი სამშობლოს?
2.ამოიწერეთ მეტაფორული გამონათქვამი და განმარტეთ.
3.გადმოეცით ნაწყვეტის შინაარსი თქვენი სიტყვებით.